Je kunt een mooi stuk techniek ontwerpen dat de wereld vooruit helpt, maar als je er niemand over verteld, gaat de wereld jouw oplossing niet gebruiken. Dat was wat Bertha Benz zag gebeuren. Haar man Carl had in 1886 de paardloze koets uitgevonden. Maar daar bleef hij echter aan sleutelen. In het diepste geheim vertrok Bertha met haar twee zonen (Eugen (15) en Richard (13)) vanuit Mannheim naar het ruim 100 kilometer verderop gelegen Pforzheim om haar moeder te bezoeken.
De rit was uiteraard geen eitje. Zo ontbrak het aan zo’n beetje alle voorzieningen die nu voor de automobilist vanzelfsprekend zijn. Denk aan onder meer glad asfalt, wegenwacht, garages, tankstations en de blauwe ANWB-borden. Tel daar de onzekerheid bij op of de hele machinerie bleef draaien. En de rit was allerminst berg af, af en toe moest er flink geklommen worden wat beslist een opgave is geweest voor het voertuig. Moesten de jonge Benzen er op zo’n moment af en helpen duwen?
De tocht werd een marketingsucces. Hoe is het om anna 2023 de Bertha Benz Memorial Route te rijden? Ik rijd hem met de Hyundai Ioniq 6 van noord (Mannheim) naar zuid (Pforzheim), een stuk van 104 kilometer. Er is een andere kortere route in omgekeerde richting. Die voert door minder dorpen.
En dat is één van de vragen die onderweg opkomen: de noord-zuid-route is niet helemaal logisch: vanuit Mannheim steek je de Neckar over, om dat later bij Heidelberg nog een keer te doen. Vandaag de dag ligt er een flinke plak asfalt die rechtstreeks van Mannheim naar Heidelberg voert: de 656. Waarom heeft Bertha niet een veel kortere route genomen? Onderweg is er alle tijd om er over na te denken.
De start is bij de Wasserturm in Mannheim. Vandaar voer je eerst door het drukke verkeer om verderop in rustigere sferen langs de Necker te cruisen. Net op het moment dat we helemaal in deze setting opgaan zien we iets bijzonders aan de linkerkant van de weg: het blijkt het Carl Benz Museum te zijn! Omdat we zelf nog afspraken hebben die dag schieten we enkel wat foto’s van het pand en de Hyundai en vervolgen de route.
Op dat moment verkeer ik nog in der veronderstelling dat de hele rit in enkele uren te rijden is. Dat blijkt iets te optimistisch. Het tempo wordt veel gedrukt door de maximum snelheid van 30 km/h in de vele bebouwde kommen op de route. Daarnaast tikt de tijd ook stevig door als we op een terrasje bij een lokale bakker van Kaffee mit Küchen genieten. En in Heidelberg wordt een flink stuk van de route verbouwd, waardoor we ons een weg moeten banen door een wijk met louter eenrichtingsverkeer. Zelfs het laatste stuk in Pforzheim blijkt een beproeving van de hoeveelheid geduld: ook hier een omleiding met muurvast verkeer. Maar we worden beloond met uitzicht op het monument dat voor Bertha is opgericht.
Respect voor Bertha
Waar de afstand voor de Ioniq 6 een peuleschil is, moet dit voor de eerste Benz geheel anders zijn geweest. Stel je voor hoe Bertha zich gevoeld heeft toen de auto er onderweg mee ophield. Dat gebeurde niet één keer, maar meerdere malen. Sommige kon ze zelf oplossen, voor andere had ze hulp nodig. Dat verklaart mogelijk ook waarom ze voor een langere route door heel veel dorpen koos. Daar was overal wel een smid die ergens bij kon assisteren. In Bruchsal moest een ketting worden gefixt door de smid, die ook de leren remvoering herstelde. Zelf onstopte ze met haar hoedenspeld een verstopte brandstofleiding. En met een kousenband kon ze een gebroken ontsteking provisorisch repareren. En de jonge Benzen moesten inderdaad het voertuig heuvel op helpen duwen in het Zwarte Woud? Of renden ze naast de auto, zoals in deze video is te zien?
Terwijl we in opperste rust in de Ioniq 6 touren verbazen we ons over Bertha. Ze had niet alleen de moed om dit avontuur aan te gaan, maar ook de technische skills om problemen op te lossen. En zouden die jongens geëntertained moeten worden? Ongetwijfeld was de tocht zo’n avontuur dat entertainment niet nodig was. Het idee van de jongeheren Benz met een Nintendo in de hand is zelfs lachwekkend. Maar hoe zou de sfeer aan boord zijn geweest? Gejuich bij elke heuveltop en elk nieuw dorp dat bereikt werd?
Bertha Benz was een pionier. Ze zag de mogelijkheden van de auto. Met haar doorzettingsvermogen en vindingrijkheid liet ze niet alleen zien dat er toekomst voor de auto was. Bertha Benz stond met haar rit aan de wieg van de autoindustrie.
Over de Tour
Zelfs met de Ioniq 6 zijn we blij dat we in Pforzheim zijn aangekomen. De uitzichten over het landschap en de Neckar waren fantastisch, de omleiding in Heidelberg wat minder. De adaptieve cruise control was met het vele verstopte verkeer een zegen. Rond 10 uur waren we uit Mannheim vertrokken, de klok tikt al tegen 17:00 als we in Pforzheim arriveren.
Onderweg hebben we een extra uitstapje gemaakt in Wiesloch: de route voert (begrijpelijkerwijs) langs het stadje heen, zelf wil ik natuurlijk ook de eerste Tankstelle im Welt met eigen ogen gezien hebben.
Tips
We noemden het Carl Benz Museum al. Een andere place to be is Heidelberg. En natuurlijk de Stadt-Apotheke in Wiesloch. Onderweg (en bij aankomst) zijn er meer dan genoeg momenten om even lekker te wandelen of om van de Duitse keuken te genieten.
